შაბათი
2019-09-21
6:44 AM

† † †

†ბიბლია†

† საზვერეები †

www.graali.ge

† საზვერეები †

† ნუ მოკლავ †

†გალობა†

†ქადაგებები†

†ქადაგებები†

მთვლელი

†ღმერთს ებარებოდეთ†

† წმინდანთა ცხოვრება†

მოწამე აბო ტფილელი (†786)

მოწამე აბო ტფილელი დაიბადა არაბეთში 750 წლის ახლო ხანებში. აბოს მშობლები დახელოვნებულნი იყვნენ ნელსაცხებელთა დამზადებაში და აბოც ამ ხელობას დაეუფლა – "იყო ხელოვან კეთილად შემზავებელი სუნელთა მათ საცხებელთა და სწავლულ იყო მწიგნობრობათა სარკინოზთათა”.
არაბებს დაპყრობილი ჰქონდათ საქართველო და ყოველ ღონეს ხმარობდნენ ქართველთა დასათრგუნად. ბევრი გადადრიკეს კიდეც ჭეშმარი-ტებისაგან მძლავრებითა და ცბიერებით. შიშისაგან განლეული ქვეყანა ირყეოდა, "ვითარცა ლერწამი ქართაგან ძლიერთა”. სამღდელოება და ერის საუკეთესო შვილები ეძებდნენ გამოსავალს. 766 წელს კახეთის აჯანყება მტერმა სისხლში ჩაახშო, დამარცხდა აჯანყებული ქართლიც. აჯანყების ხელმძღვანელობა ქართლის ერისმთავარს ნერსეს დაბრალდა. არაბთა ამირამ, მუმნი აბდილამ ის ბაღდადში იხმო. სამი წელი გაატარა ნერსემ არაბთა ტყვეობაში. მან იქ გაიცნო ჩვიდმეტი წლის მენელსაცხებლე აბო, რომელიც განთავისუფლების შემდეგ თან წამოჰყვა ერისმთავარს – "წარმოვიდა აქა ნერსეს თანამგზავრ ქრისტეს სიყუარულისათჳს”.
აბო გაკვირვებული იყო ქართველთა ზნეობით; იგი სწავლობდა ქართულ ენას, დადიოდა ეკლესიაში, ესაუბრებოდა სამღდელოებას. აბო მთელი სულით ცდილობდა ქრისტიანობის მიღებას, მაგრამ "ვერ განაცხადებდა თავსა თჳსსა სრულად ქრისტიანედ, ხოლო ფარულად იმარხავნ და ილოცავნ ქრისტეს მიმართ და ეძიებდა ადგილსა კრძალულსა სადამცა ნათელ-იღო ქრისტეს მიერ”.
არაბთა ამირა ძალიან განარისხა ნერსე ერისთავის ქართულმა პოლიტიკამ, ნერსე იძულებული გახდა გაქცეულიყო ქვეყნიდან. მან ქართლის რჩეულ ერისთავებთან ერთად მოახერხა დარიალის ხეობით ხაზარეთში გადასვლა.
ნერსე ერისთავის თანმხლებ დიდებულებს შორის იყო წმიდა აბოც. ხაზარეთში ყოფნისას "ვითარცა იხილა ნეტარმან აბო, რამეთუ განშორებულ არს შიშისაგან და მძლავრებისა სარკინოზთასა, ისწრაფა მან მიახლებად ქრისტესა და ნათელ იღო სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმიდისათა ხელითა პატიოსანთა მღდელთათა”.
ხაზარეთიდან, აბო, ნერსესთან ერთად გადავიდა აფხაზეთში, სადაც უშიშრად შეიძლებოდა ქრისტიანობის აღიარება და ნეტარი აბოც მადლობდა ღმერთს ყველაფრისთვის.
შემდგომმა მოვლენებმა ნერსეს საშუალება მისცა და ისევ ქართლში დაბრუნდა. აფხაზთა მთავარმა სთხოვა აბოს, დარ-ჩენილიყო აფხაზეთში: "მეში-ნის მე შენთჳს, ნუუკუე კუალად განგდრიკონ შენ სარწმუნოებისაგან ქრისტესისა ნებსით, გინა უნებლიეთ და ესოდენი შრომაჲ შენი წარწყმიდო”, – უთხრა მან აბოს. "განმიტევე მე, რათა ეუწყოს განცხადებულად ქრისტიანობა ჩემი ქრისტეს მოძულეთა მათ”, –უპასუხა ნეტარმა. სამი წელი მოღვა-წეობდა აბო ტფილისში. ძველმა თანამემამულეებმა დაასმინეს იგი და სატუსაღოში ჩააგდეს, მაგრამ სტეფანოზ ერისთავის თხოვნით მალე გაათავისუფლეს.
ტფილისში ახალი ამირა დასვეს. ქრისტიანებმა გაიგეს, რომ ამირა შეპყრობას უპირებდა აბოს და ურჩიეს, დამალულიყო, აბომ კი, გახარებულმა, ასე უპასუხა: "მე არა ხოლო ტანჯვად განმზადებულ ვარ ქრისტესთვის, არამედ სიკუდიდცა.”
ამირას მსახურებმა შეიპყრეს ნეტარი აბო და მსაჯულს წარუდგინეს. ამირამ აბოს სარკინოზთა სჯულზე დაბრუნება შესთავაზა, მაგრამ წმიდანი მტკიცედ იდგა ქრისტიანობაზე. განრისხებული მსაჯულის ბრძანებით, აბოს ხელ-ფეხზე ბორკილი დაადეს და საპყრობილეში ჩასვეს. ქრისტესთვის დათმენილმა ჭირმა კიდევ უფრო მეტი სიყვარულით აღავსო ნეტარი, აბომ სთხოვა ქრისტიანებს, გაეყიდათ მისი სამოსელი, ეყიდათ სანთელ-საკმეველი და ქალაქის ეკლესიებისათვის შეეწირათ.
წამების დღეს აბომ იცხო ნელსაცხებელი, მიიღო ზიარება და განემზადა საწამებლად. "ნუ სტირთ ჩემ ზედა, არამედ გიხაროდენ, რამეთუ მე უფლისა ჩემისა მივალ, ლოცვით წარმგზავნეთ და მშჳდობამან უფლისამან დაგიცვენინ თქუენ”, – ამხნევებდა აბო მისი მოსალოდნელი სიკვდილით დამწუხრებულ ქრისტიანებს.
სასიკვდილო განაჩენის მოსმენის შემდეგ აბომ მშვიდად დაიწყო გულზე ხელები და მოუდრიკა ქედი მახვილს. ჯალათებმა სამჯერ მსუბუქად დაჰკრეს მახვილი იმ იმედით, რომ სიკვდილის შიშით წმიდანი უარყოფდა ქრისტეს, მაგრამ აბო ბოლო წუთებშიც მხნედ იდგა.
უსჯულოებმა თავი მოჰკვეთეს აბოს, სხეული შესამოსელთან და მისივე სისხლით გაჟღენთილ მიწასთან ერთად ტომარაში ჩადეს, ქალაქიდან გაიტანეს და მტკვრის პირას დაწვეს. "ხოლო ძუალთა მათ წმიდისათა, რომელთა ვერღარაუძლეს დაწუად, შთაკრიბნეს ტყავსა ცხოვარისასა და შეკრეს მტკიცედ და მოიხუნეს და შთაყარნეს დიდსა მას მდინარესა… და იქმნა წყალი იგი მდინარისაჲ მის წმიდათა მათ ძუალთა სამოსელ გარეშეხუევითა მით და სიღრმე იგი წყალთაჲ საფლავ წმიდისა მის მარტჳრისა, რაჲთა არავინ უდებად მიეახლოს მას”.
ღამით, წმიდა აბოს წამების ადგილს და მდინარე მტკვარს, რომელმაც მისი წმიდა ნაწილები შეიწყნარა, ზეციური ნათელი დაადგა.

წმინდა დიდმოწამე ფანარიოსის ცხოვრება

1500 წლებში იქნა ნაპოვნი წმინდა დიდმოწამე ფანარიოსის ხატი და ქრისტიანებმა ასე შეიტყვეს მისი არსებობისა და მისი სასწაული ძალის შესახებ. ზუსტად ამ ხატმა მოიტანა ჩვენამდე მისი სახელი. ფანარიოსის სამოსლის მიხედვით შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ის იყო მხედართმთავარი, რომელიც ქრისტიანობის I საუკუნეებში მოღვაწეობდა, იმ დროს, როდესაც რომაელი იმპერატორები ქრისტიანობას სასტიკად დევნიდნენ. ეს ხატი ასევე დიდ მოწამოებრივ ღვაწლზეც მოგვითხრობს, რომელიც წმინდა ფანარიოსმა დაითმინა. სახელი "ფანარიოსი" ბერძნულიდან თარგმანებით "განმცხადებელს" ნიშნავს. ჩვენ ვევედრებით მას ჩვენს ლოცვებში და ვთხოვთ განგვიცხადოს და მიგვანიშნოს ცხოვრების სწორი გზა, ვთხოვთ დახმარებას რთულ სიტუაციებში და განსაცდელის ჟამს.
მცირე მონათხრობიდან ხატის მოპოვების შესახებ, ჩვენ ვგებულობთ, რომ როდესაც მუსლიმებმა კუნძული როდოსი დაიპყრეს, მოინდომეს ქალაქის დანგრეული ციხე-სიმაგრის კედლების აღდგენა, რომელიც მრავალრიცხოვანი ბრძოლებისა და ალყის შედეგად დაინგრა. ციხე-სიმაგრის სამხრეთ შესასვლელთან ნახევრად დანგრეული სახლებიდან მოჰქონდათ ქვები აღდგენითი სამუშაოებისათვის. ამ კედლების ნანგრევების ქვეშ იპოვეს მომცრო ზომის ტაძარი, მრავალი ხატით, რომელთა ფერწერული ფენაც იმდენად იყო დაზიანებული, რომ რაიმის გარჩევა შეუძლებელი იყო. აქვე იქნა ნაპოვნი ფანარიოსის ხატი, რომელიც ძალიან კარგად იყო შენახული, რაც რათქმა უნდა ღვთის საჩუქარია. დიდი იყო ქრისტიანების სიხარული, რომელთაც ეს ხატი იპოვეს. ამ ამბავმა მიტროპოლიტ ნილოსამდეც მიაღწია. მან დიდი პატივით მიიღო წმინდა მოწამის ხატი. წმინდა ფანარიოსი ხატზე მეომრის სამოსშია, მას ხელში ჯვარი და ანთებული სანთელი უპყრია. ძველი ტრადიციის მიხედვით, ხატის ირგვლივ თორმეტი სცენაა წარმოდგენილი წმინდანის ცხოვრებიდან: პირველ სცენაზეა გამოსახული თუ როგორ აღიარებს წმინდა ფანარიოსი ქრისტესადმი რწმენას რომაელი მმართველის წინაშე; მეორეზე – წმინდა ფანარიოსი გარშემორტყმულია მეომრებით, რომლებიც აწამებენ და ქვებით ქოლავენ მას; მესამე სცენაზე იგი მიწაზეა დანარცხებული და სცემენ ჯოხებით, ხოლო წმინდანი ლოცვას აღავლენს მისი მტრებისთვის; მეოთხეზე – წმინდა ფანარიოსი საპყრობილეშია ჩაგდებული, სადაც მას რკინის იარაღებით აწამებენ; მეხუთეზე – წმინდანი ტირანის წინაშეა წარმდგარი და საკუთარ რწმენას აღიარებს; მეექვსე სცენაზე – საპყრობილეშია და ხელაპყრობილი ლოცულობს; მეშვიდეზე – ის უკვე მთლიანად ჭრილობით არის დაფარული და მის ირგვლივ ანთებული სანთლებით მტარვალები დგანან, რომლებიც არ ინდობენ მის სხეულს; მერვეზე – წმინდანის წამებაა გამოსახული, სადაც მოწამეს დიდი ლოდი დასცეს და მის დასაგლეჯად ცხოველები გამოუშვეს, მაგრამ ველური ცხოველები თანაუგრძნობენ მას და ცდილობენ ლოდის გადმოგორებას; მეცხრე სცენაზე მას კერპების წინაშე მდგომს ხელში უჭირავს ნაკვერჩხლები და უარს ამბობს მსხვერპლშეწირვაზე; მეათეზე – ჩვენ მის სულიერ გამარჯვებას ვხედავთ. მას ხელები ზეცისკენ აღუპყრია და მისი სახე ღვთაებრივი ნათელითაა გაბრწყინებული, მაგრამ მისი წამება ჯერ არ დასრულებულა. მეთერთმეტეზე – გაშმაგებული ბრბო მტარვალებისა, რომლებიც მას ძვლებს უმტვრევენ; ბოლო – მეთორმეტე სცენაზე გამოსახულია წმინდა ფანარიოსი, რომელსაც ცეცხლზე წვავენ და აქაც ის უფლის ერთგულია, მან გაიმარჯვა სიკვდილზე. თუ ხატის მიხედვით ვიმსჯელებთ წმ. ფანარიოსი ახალგაზრდა ეწამა. ამგვარად ხატი საკმარის მასალას გვაწვდის წმინდანის შესახებ.
ხატის მოპოვების შემდეგ მეუფე ნილოსმა იმ ტაძრის აღდგინება განიზრახა, სადაც ხატი იქნა ნაპოვნი, მაგრამ კუნძულის მმართველმა მას ამის უფლება არ მისცა. მაშინ მიტროპოლიტი კონსტანტინეპოლს გაემგზავრა და თვით სულთანიდან გამოითხოვა ტაძრის აღდგენის უფლება, ამ ტაძარმა დღემდე მოაღწია და დღემდე უამრავ მლოცველს ღებულობს, რომლებიც იქ სასწაულმოქმედი წმ. ფანარიოსის ხატის თაყვანისცემლად ჩადიან.
იმ დროს, როდესაც კუნძული კრიტი ვენეციელი კათოლიკების ზეგავლენის ქვეშ იმყოფებოდა, მართლმადიდებელ მღვდელმსახურებს ეპისკოპოსები ღვთისმსახურების უფლებას არ აძლევდნენ. როდესაც მართმადიდებელი ეპისკოპოსი მიიცვალებოდა ახლის კურთხევის უფლება არავის ჰქონდა. ასეთნაირად დევნიდნენ ისინი მართლმადიდებლობას და ამგვარად მართლმადიდებლებს იძულებულს ხდიდნენ კათოლიკურ რწმენაზე გადასულიყვნენ. ამიტომ ვინც კუნძულ კრიტზე მღვდელობის გზაზე შედგომას გადაწყვეტდა მეზობელ კუნძულზე უნდა გამგზავრებულიყო მართლმადიდებელი ეპისკოპოსისაგან ხელდასმის მისაღებად. ერთხელ, როდესაც სამი დიაკვანი ხელდასმის შემდეგ მშობლიურ კუნძულზე ბრუნდებოდა მათი გემი ყაჩაღმა მუსულმანებმა შეიპყრეს და მონებად გაყიდეს. სამი მღვდელი უნუგეშოდ იყო შეწუხებული თავიანთი მდგომარეობით და აი ერთხელ მათ წმინდა ფანარიოსის სასწაულებრივად მოპოვებული ხატის შესახებ შეიტყვეს და რადგან ისინი იმავე კუნძულ როდოსზე იმყოფებოდნენ მათ დაიწყეს წმინდა ფარანიოსის ვედრება. ისინი სამივე სხვადასხვა ადგილზე ცხოვრობდნენ და ყველა მათგანი გულითადად ითხოვდა წმინდანისაგან შეწევნასა და თავისუფლების მინიჭებას. ბოლოს ღვთის განგებით სამივე მათგანს პატრონებმა ნება დართეს დიდმოწამის ტაძარი და ხატი მოელოცათ. მათი ვედრება შესმენილ იქნა, იმავე ღამეს წმინდა ფანარიოსი მათ მუსულმან პატრონებს გამოეცხადა და მღვდელმსახურების განთავისუფლება უბრძანა. მონათმფლობელმა კი ამის საპირისპიროდ ტყვეები ჯაჭვებით დააბეს და სასტიკად სცემეს , რადგან ღამის გამოცხადება მათ ჯადოქრობის შედეგად მიიჩნიეს. მეორე ღამეს დიდმოწამე სამ მღვდელმსახურს გამოეცხადა, თვითონ გაანთავისუფლა ისინი ბორკილებისაგან და აღუთქვა, რომ მეორე დღეს ტყვეობისაგან გაანთავისუფლებდა. ღამით კი ისევ მათ ბატონებს გაბრაზებულმა უთხრა; თუკი ხვალ სამივე მღვდელმსახურს არ გაანთავისუფლებთ ღვთის ძლევამოსილებას იხილავთო. დილით ურწმუნონი და მათი ოჯახის წევრები დაბრმავდნენ და ვერცერთი მათგანი ხელ-ფეხს ვერ ამოძრავებდა. მაშინ მათმა ახლობელმა მონათნყოფი მღვდელმსახურები გამოკითხეს და მათ დახმარება სთხოვეს და აი ასეთი პასუხი მიიღეს – ჩვენ ვერაფრით დაგეხმარებით, მაგრამ შევევედრებით უფალს და ის მოახდენს მოსახდენს. შემდეგ ღამეს წმ. ფანარიოსი ძილში გამოეცხადა აგარიელებს და უთხრა: თუკი გაანთავისუფლებთ მღვდელმსახურებს და ჩემს ტაძარში წერილობით დადასტურებას მოიტანთ მათი გათავისუფლების შესახებ, განკურნებულნი დარჩებითო. შეშინებულმა პატრონებმა წერილები დაწერეს, რომელშიაც თავისუფლება აღუქვეს მღვდელმსახურებს. მათ მიერ წარგზავნილმა მსახურებმა ეს წერილები წმინდანის ხატთან დააწყვეს. და აი სასწაული, მათ დაბრუნებაც ვერ მოასწრეს და სამი აგარიელი და მათი ოჯახის წევრები სრულიად განიკურნენ, მათ ისევ დაუბრუნდათ სინათლე. გაკვირვებულებმა მათ არამხოლოდ მღვდელმსახურები გაანთავისუფლეს, არამედ ფულიც მისცეს რათა მათ მშობლიურ კუნძულ კრიტამდე მიეღწიათ. ყოფილმა მონებმა ღვთის ტაძარს მიაშურეს და ცრემლებით ჰმადლობდნენ წმ. მოწამე ფანარიოსს სასწაულებრივი განთავისუფლებისათვის. შინ გამგზავრების წინ მათ ხატის ასლი დააწერინეს და თან, კრიტზე წააბრძანეს. აქ თავიანთ სამშობლოში ისინი განუწყვეტლივ განადიდებდნენ წმინდანს, დღესაც ამ ხატთან უამრავი სასწაული აღესრულება.
წმ. ფანარიონს იმ შემთხვევაში მიმართავენ, როდესაც რაიმე ნივთი დაიკარგება და ევედრებიან მის "განცხადებას", ევედრებიან რთული სიტუაციიდან გამოსავლის პოვნისთვის და ასევე ავადმყოფთათვის "ჯანმრთელობის" გამცხადებისათვის – ბოძებისათვის. მამაკაცის სახელი "ფანარიოსი" საკმაოდ გავრცელებულია ბერძნებს შორის, ხოლო დიდი მოწამე ფანარიოსის ხატები საბერძნეთის სხვადასხვა უამრავ ტაძრებშია დაბრძანებული. დიდმოწამე ფანარიოსის ხსენება აღესრულება 27 აგვისტოს წმინდანის ხატის მოპოვების დღეს.
წმინდანის ხსენების დღისათვის სპეციალურ ნამცვარს "ფანუროპიტას" აცხობენ, რომელიც მრგვალი ფორმისაა და არტოსს მოგვაგონებს. ღვთისმსახურების შემდეგ კი მას ნაწილებად ჭრიან და მირწმუნეებს ურიგებენ. ასეთივე ნამცხვარს მაშინაც აცხობენ, როდესაც პარაკლისს იხდიან წმინდანისადმი. საბერძნეთში ასევე არსებიბს ჩვეულება წმ. ფანარიოსის დედის მოხსენიებისათვისაც გამოაცხონ ეს ნამცხვარი. ამ ნამცხვრის კურთხევის სპეციალური ლოცვაც არსებობს, რომელსაც მღვდელი კითხულობს.

წმიდა ანტონ მარტყოფელის ცხოვრება

წმიდა ანტონ მარტყოფელი ედესაში მოღვაწეობდა, სადაც იესუ ქრისტეს ის ხელთუქმნელი ხატი იყო დაცული, რომელიც თვითონ იესუ ქრისტემ გაუგზავნა ედესის მეფე ავგაროზს. ხატი ქალაქის კარიბჭის თავზე აღმართა მეფემ და იგი ქალაქის მფარველ სიწმიდედ იქცა. ავგაროზის შვილიშვილმა, რომელმაც უარყო ქრისტე, გადაწყვიტა გაენადგურებინა ხატი. ედესის ეპისკოპოსმა იმავე გალავანში გადამალა ხატი, წინ ანთებული კანდელი დაუდო და ამოაშენა.
540 წლის ახლო ხანებში როდესაც სპარსელებმა ქალაქის ასაღებად გალავნის დანგრევა გადაწყვიტეს, ღმრთისმშობელმა ედესის ეპისკოპოსს აუწყა ადგილი "რომელსამე ბჭესა ზედა არს ხატი იგი ხელთუქმნელი და დაფარული” და ეპისკოპოსმაც იპოვა ხატი. ხანგრძლივი დროის მიუხედავად მის წინ კანდელი კვლავ ენთო, ხატის სახე კი მასზე დაფარულ კეცის პირზე გადასულიყო სასწაულებრივად.
წმიდა ანტონმა კეცისპირზე გამოსახული ხატი, რომელიც იესუ ქრისტეს მიერ ავგაროზისადმი გაგზავნილი ხელთუქმნელი ხატის "სწორებით პატივიცემოდა” წამოაბრძანა საქართველოში.
იოვანე ზედაზნელის კურთხევით ანტონმა, რომელსაც "ეპყრა ხელსა შინა თჳსსა წმიდა ხატი უფლისა, რომელიც აქუნდა მას მარადის”, ქადაგებით მოიარა ზედაზნის ახლომახლო ადგილები, შემდეგ კი "წარვიდა საქადაგოდ კახეთს”. ის ჯერ იყალთოში ჩავიდა ზენონთან, შემდეგ იოსებთან დაჰყო რამოდენიმე ხანი ალავერდში, ბოლოს კი "დაემკვიდრა ჴევსა შინა ლიპოტანისასა”. ანტონმა ქადაგებით მოიარა "ყოველი სანახები მის ადგილისანი” მოწაფეებიც გაიჩინა, რომლებიც ანტონთან ერთად "დაემკვიდრებოდნენ მას ღელესა შინა”.
უკაცრიელ ადგილას დამკვიდრებულ მოღვაწესთან ყოველ საღამოს მიდიოდნენ ირმები და თავიანთი რძით კვებავდნენ. ერთ საღამოს ირმები ადრე მივიდნენ დაფეთებულნი. უკან დაჭრილი ნუკრი მისდევდათ. მალე ირმებს უკან მონადირე მიჰყვა, რომელიც მახლობელი დაბის მამასახლისი აღმოჩნდა.
გაოგნებულმა მონადირემ დაინახა მხცოვანი მონაზონი, რომელსაც გულზე ხატი ეკიდა და ისე იდგა ირმების ჯოგში. მამასახლისის ბრძანებით ანტონი შეიპყრეს და როგორც "გრძნეული” მჭედელთან წაიყვანეს ხელის მოსაჭრელად. მჭედელმა შანთი გაახურა, მაგრამ, როგორც კი აღმართა წმიდა მამის ხელის მოსაჭრელად, "დავარდა ქუე და ჴელნი, ვითარცა შეშანი შეექმნნეს”. მომხდარით გაოგნებულ მჭედელს ენა ჩაუვარდა, ანტონმა კი მას ჯვარი გადასახა და განკურნა. მამასახლისი მიხვდა, რომ მის წინაშე ღმრთის მადლით შემოსილი კაცი იდგა, თაყვანი სცა და შეევედრა: "რაჲ გნებავს სთქუ და ყოველი მიგცე”. ანტონმა ქვამარილის ნატეხი ითხოვა. ღირს მამას მაშინვე მარილის ორი ლოდი მიართვეს. მან მხოლოდ მცირეოდენი ჩამოტეხა და კვლავ თავის სადგომს მიაშურა, ქვამარილი კი სენაკის ახლოს დადო ირმებისათვის.
წმიდა ანტონის სანახავად და მისგან კურთხევის მისაღებად უამრავმა ხალხმა დაიწყო სიარული, ზოგმა კი მონაზნური ცხოვრება აირჩია და მასთან დარჩა სამოღვაწეოდ.
მამა ანტონ მარტყოფელმა მონასტერი ააშენა ძმებისათვის, თვითონ კი "დაუტევა მონასტერი თჳსი, მოვლო ქვემო კახეთი ქადაგებით და დაემკვიდრა უვალსა მთასა ზედა ახეტას”. აქაც მომრავლდა ხალხი მის გარშემო. ანტონს კი განმარტოებით სურდა მოღვაწეობა და საბოლოოდ დაემკვიდრა "მთასა აკრიანისასა”, რომელსაც ამჟამად მარტყოფი ეწოდება – წმიდა ანტონის მარტომყოფელობითი მოღვაწეობის პატივსაცემად.
წმიდა ანტონმა აკრიანში მაღალი სვეტი ააგო, სვეტზე დაეყუდა და იქ მოღვაწეობდა თხუთმეტი წლის განმავლობაში.
ღირს ანტონს უფლისაგან წინასწარ ეუწყა ამქვეყნიდან განსვლის დღე, მოუწოდა მოწაფეებს, აკურთხა ისინი, გამოემშვიდობა და ლოცვისთვის განმარტოვდა. რამოდენიმე ხანში მოწაფეებმა ნახეს მაცხოვრის ხელთუქმნელი ხატის წინ მუხლმოყრილად აღსრულებული წმიდა ანტონი.
"ღირსთა შორის გჳრგჳნი და წმიდათა შორის თუალი პატიოსანი”, ანტონ მარტყოფელი დაკრძალეს მის მიერ დაარსებულ მონასტერში, ღმრთისმშობლის ხატის წინ.

მღვდელმოწამე კლიმის ცხოვრება

მღვდელმოწამე კლიმი გალატიის ქალაქ ანკვირში დაიბადა 258 წელს. მამამისი წარმართი იყო, დედა კი – ქრისტიანი. ადრე დაობლებული ბავშვის აღზრდა კეთილმსახურმა ქალმა სოფიამ იტვირთა. გალატეაში შიმშილობის მძვინვარების ჟამს, წარმართები დამშეულ შვილებს უპატრონოდ ყრიდნენ ქუჩებში. სოფია აგროვებდა უმწეოებს, აპურებდა და მოსავდა მათ. ღვთისმოყვარე გამზრდელს გვერდში ედგა კლიმენტიც – იგი ბავშვებს განსწავლიდა და ნათლისღების მისაღებად ამზადებდა. ბევრი შემდეგში ქრისტესთვის მოწამეობრივად აღესრულა.
კეთილმსახური ცხოვრებისათვის კლიმენტი ჯერ მედავითნედ აკურთხეს, შემდეგ დიაკვნად; თვრამეტი წლისას ხუცესად დაასხეს ხელი, ოცი წლის ასაკში კი ანკვირელ ეპისკოპოსად აირჩიეს. მალე დიოკლეტიანემ (258-305) ქრისტიანთა დევნა დაიწყო. სხვებთან ერთად შეიპყრეს და დაატუსაღეს წმიდა მღვდელმთავარიც. გალატიის მმართველი დომენტიანე ცდილობდა, წარმართული ღვთაებების თაყვანისცემისკენ გადაედრიკა მოციქულთა ტახტის მემკვიდრე, მაგრამ მან ახოვნად დაითმინა სასტიკი სატანჯველები და მტკიცედ დაიცვა თავისი აღმსარებლობა. კლიმენტის ხეზე ჰკიდებდნენ, ბასრი დანებით სხეულს უსერავდნენ ისე, რომ ძვლებიც კი უჩანდა, არგნებითა და ქვებით გვემდნენ, ბორბალზე აკრავდნენ, ატრიალებდნენ და ნელ ცეცხლზე წვავდნენ. უფალი თავის რჩეულს იცავდა და წყლულებს უამებდა. ბოლოს დომენტიანემ წმიდა მოწამე რომში გაგზავნა, დიოკლეტიანესთან. უსჯულო იმპერატორმა, როცა კლიმენტის უვნებელი სხეული იხილა, არ დაიჯერა, რომ ის ნაწამები იყო და კიდევ უფრო საშინელი სატანჯველი დაატეხა თავს, შემდეგ კი საპყრობილეში გამოაწყვდია.
მოწამის სიწმიდისა და მისი სასწაულებრივი კურნების მოწმე მრავალმა წარმართმა ირწმუნა ქრისტე. მის საკანში თავს იყრიდნენ სულიერი დამოძღვრის თუ ნათლისღების მსურველები, ხორციელ სნეულებათაგან შეჭირვებულები საპყრობილე ტაძრად იქცა. ავ ენათაგან დასმენილი კლიმენტის მრავალი მნახველი სიკვდილით იქნა დასჯილი. წმიდა მამის მოთმინებით გაოცებულმა დიოკლეტიანემ იგი ნიკომიდიაში თავის თანამმართველ მაქსიმიანესთან გაგზავნა. გზად ხომალდზე, მღვდელმთავრის მოწაფე აღათანგელოსი ამოვიდა – მასაც კლიმენტისთან ერთად სურდა სიკვდილი.
იმპერატორმა მაქსიმიანემ კლიმენტი და აღათანგელოსი მმართველ აგრიპინს გადასცა, რომელმაც ისეთ მხეცურ სატანჯველებს მისცა ისინი, რომ თვით წარმართებში იფეთქა თანაგრძნობამ მოწამეთა მიმართ და ქვებით ჩაქოლეს მათი მტარვალები.
განთავისუფლებული წმიდანები თავზე ხელის დადებით კურნავდნენ სნეულებს, ნათლავდნენ და მოძღვრავდნენ წარმართებს. ბოლოს მაქსიმიანეს ბრძანებით, კვლავ შეიპყრეს ისინი და სამშობლოში, ქალაქ ანკვირში გაგზავნეს, სადაც ანკვირელმა მთავარმა კურინიუსმა აწამა აღმსარებლები, შემდეგ კი სისასტიკით განთქმულ ნაცვალ დომენტისთან გააგზავნა.
ამასიაში წმიდა მოწამეები კირის ხსნარში ჩაყარეს, მაგრამ ერთი კვირის შემდეგ იქიდან უვნებელი ამოვიდნენ. მოწამეები შემდგომი წამებისათვის ტარსუსის გზას გაუყენეს. ღმერთმა კლიმენტის განუცხადა, რომ კიდევ 28 წელი მოუწევდა ქრისტესთვის ტანჯვა, მხნე აღმსარებლები კვლავ სასტიკად აწამეს, შემდეგ კი საპყრობილეში ჩაყარეს.
მაქსიმიანეს სიკვდილის შემდეგ აღათანგელოსს თავი მოჰკვეთეს. წმიდა კლიმენტი კი ანკვირელმა ქრისტიანებმა გაანთავისუფლეს და ტაძარში მიიყვანეს. აქ ლიტურღიის აღსრულების შემდეგ, წმიდანმა წინასწარმეტყველურად განაცხადა, რომ ქრისტიანთა დევნის დასასრული მოახლოებული იყო და თვითონაც მალე მიიღებდა მოწამის გვირგვინს.
მართლაც, მცირე ხნის შემდეგ, ტაძარში შეჭრილმა მეომრებმა წმიდა მღვდელმთავარს უსისხლო მსხვერპლშეწირვის დროს თავი მოკვეთეს (+დაახლ. 312).